W tym roku po raz XII obchodzony jest Dzień Papieski. Tegoroczne hasło tego dnia nawiązuje do tematu, któremu bł. Jan Paweł II poświęcił bardzo dużo czasu i swoich sił życiowych. Dlaczego tak ważna była rodzina w nauczaniu tego Papieża?
Wielowymiarowa troska Jana Pawła II o rodzinę zawierała między innymi:
- obronę godności sakramentalnego, nierozerwalnego, monogamicznego małżeństwa, pomiędzy mężczyzną i kobietą
- wzmacnianie małżeństwa i rodziny poprzez zachętę do nieustannej modlitwy, życia sakramentalnego, rozważania Słowa Bożego, zaangażowania w życie wspólnoty Kościoła
- promocję troski o dobro wspólne w małżeństwie i rodzinie, uczenie bezinteresownego daru z samego siebie, odpowiedzialnego rodzicielstwa oraz religijnej czci wobec rodziców, zgodnie z IV przykazaniem Bożym
- dowartościowanie ojcostwa i macierzyństwa na gruncie wierności Ewangelii
- obronę życia ludzkiego, które przychodzi poprzez rodzinę, od poczęcia do naturalnej śmierci
- radykalny sprzeciw wobec technik sztucznej reprodukcji człowieka (in vitro), które mimo intencji służby życiu w rzeczywistości stwarzają możliwość nowych zamachów na życie; oddzielają także prokreację od prawdziwie ludzkiego kontekstu aktu małżeńskiego
- obronę praw rodziców do wychowania swego potomstwa zgodnie z wyznawaną religią i tradycją kulturową
- apel do instytucji państwa i organizacji międzynarodowych o należyte zabezpieczenie praw rodziny, w tym szczególnie rodziny wielodzietnej oraz realną pomoc materialną umożliwiającą godziwe utrzymanie, wychowanie potomstwa oraz zdobycie odpowiedniego poziomu wykształcenia
- sprzeciw wobec zrównania związków jednopłciowych z małżeństwem pomiędzy mężczyzną i kobietą, przy zachowaniu szacunku wobec osób homoseksualnych
- sprzeciw wobec promocji rozwodów w kulturze i prawodawstwie
- zachętę do mediów i ludzi kultury o adekwatne prezentowanie zagadnień dotyczących rodziny z promocją postaw wartościowych i godnych naśladowania
Nie od dziś wiadomo, iż sytuacja Kościoła ściśle wiąże się z kondycją rodziny. Z jednej strony Kościół zawsze wspierał rodzinę, z drugiej zaś, sam mógł na nią liczyć. Osłabianie życia rodzinnego, które w historii było wynikiem przeróżnych czynników, zawsze w jakimś stopniu odbijało się na życiu wspólnoty wierzących, a także na życiu narodu. Niejednokrotnie w sposób niezwykle dramatyczny. Ojciec Święty Jan Paweł II, dziś już błogosławiony, miał pełną świadomość tego niezwykle ważnego faktu. Mawiał: Rodzina jest drogą Kościoła. Rodzina jest organicznie zespolona z narodem, a naród z rodziną (por. List do rodzin, 1994 r. numery 2 i 17). Stąd też cały jego pontyfikat był naznaczony nie tylko wspieraniem, ale także kiedy to było konieczne, wręcz batalią o rodzinę. Konferencja Episkopatu Polski, w roku Światowego Spotkania Rodzin na przełomie maja i czerwca w Mediolanie, z udziałem Ojca Świętego Benedykta XVI, postanowiła, iż tegoroczny XII już Dzień Papieski będzie przeżywany 14 października, pod hasłem Jan Paweł II – Papież Rodziny.
O randze rodziny świadczą słowa Jana Pawła II z Listu do rodzin, z 1994 roku. Jan Paweł II napisał wtedy:
Pośród tych wielu dróg rodzina jest drogą pierwszą i z wielu względów najważniejszą. Jest drogą powszechną, pozostając za każdym razem drogą szczególną, jedyną i niepowtarzalną, tak jak niepowtarzalny jest każdy człowiek. Rodzina jest tą drogą, od której nie może on się odłączyć. Wszak normalnie każdy z nas w rodzinie przychodzi na świat, można więc powiedzieć, że rodzinie zawdzięcza sam fakt bycia człowiekiem. A jeśli w tym przyjściu na świat oraz we wchodzeniu w świat człowiekowi brakuje rodziny, to jest to zawsze wyłom i brak nad wyraz niepokojący i bolesny, który potem ciąży na całym życiu. Tak więc Kościół ogarnia swą macierzyńską troską wszystkich, którzy znajdują się w takich sytuacjach, ponieważ dobrze wie, że rodzina spełnia funkcję podstawową. Wie on ponadto, iż człowiek wychodzi z rodziny, aby z kolei w nowej rodzinie urzeczywistnić swe życiowe powołanie. Ale nawet kiedy wybiera życie w samotności — to i tutaj rodzina pozostaje wciąż jak gdyby jego egzystencjalnym horyzontem jako ta podstawowa wspólnota, na której opiera się całe życie społeczne człowieka w różnych wymiarach aż do najrozleglejszych. Czyż nie mówimy również o „rodzinie ludzkiej”, mając na myśli wszystkich na świecie żyjących ludzi?” (List do rodzin, nr 2).
Szczególnym wyrazem troski o rodzinę była inicjatywa Światowych Spotkań Rodziny. Pierwsze z nich odbyło się w 1994 roku w Rzymie. Z tej okazji Ojciec Święty wystosował specjalny List do rodzin, w którym poruszył najistotniejsze problemy i perspektywy rodziny. Kolejne spotkania odbyły się w Rio de Janeiro, w Meksyku i Manili. Kontynuuje je Benedykt XVI. W Walencji, „sześć lat temu, przypomniał, że rodzina opiera się na nierozerwalnym małżeństwie między mężczyzną i kobietą oraz jest środowiskiem, w którym człowiek może narodzić się godnie i rozwijać w sposób integralny” (KAI, 16. 01. 2012 r.). W Mediolanie, 3 czerwca 2012 r. powiedział: Drodzy małżonkowie, żyjąc w małżeństwie nie obdarowujecie siebie jakąś rzeczą czy działaniem, ale całym życiem. Wasza miłość przynosi owoce przede wszystkim dla was samych, gdyż pragniecie wzajemnego dobra, doświadczając radości przyjmowania i darowania. Jest ona także owocna w wielkodusznym i odpowiedzialnym przekazywaniu życia dzieciom, w troskliwej opiece nad nimi oraz mądrym i starannym wychowaniu. Jest wreszcie owocna dla społeczeństwa, ponieważ życie rodzinne jest pierwszą i niezastąpioną szkołą wartości społecznych, takich jak poszanowanie osób, bezinteresowność, zaufanie, odpowiedzialność, solidarność, współpraca. Drodzy małżonkowie, dbajcie o wasze dzieci. W świecie zdominowanym przez technikę, przekazujcie im w sposób spokojny i ufny sens życia, siłę wiary, ukazując im wzniosłe cele i wspierając ich w kruchości. Także wy, dzieci, bądźcie w stanie trwać zawsze w głębokiej relacji miłości i troskliwej opieki do waszych rodziców. Niech również relacje między braćmi i siostrami staną się okazją, by wzrastać w miłości. (…) Drogie rodziny, często proście w modlitwie o pomoc Panny Maryi i Świętego Józefa, aby nauczyli was przyjmować miłość Boga, tak jak oni ją przyjęli. Nie jest łatwo, zwłaszcza dziś, żyć waszym powołaniem, lecz rzeczywistość miłości jest wspaniała, jest jedyną siłą, która może naprawdę przemienić świat.
Wśród najważniejszych dokumentów Jana Pawła II o rodzinie, obok wspomnianego już
Listu do rodzin (1994 r.), są także: Adhortacja Posynodalna
Familiaris Consortio (1981 r.)
, List Apostolski Ojca Świętego Jana Pawła II
Mulieris Dignitatem (1988)
, Encyklika
Evangelium Vitae (1995 r.),
List Ojca Świętego Jana Pawła II do moich Braci i Sióstr – ludzi w podeszłym wieku (1999 r.) oraz monumentalne dzieło – katechezy środowe
Mężczyzną i niewiastą stworzył ich …
